1.
[12:61] | ḳâlû senürâvidü `anhü ebâhü veinnâ lefâ`ilûn. |  قالوا سنراود عنه أباه وإنا لفاعلون
قَالُواْ سَنُرَاوِدُ عَنْهُ أَبَاهُ وَإِنَّا لَفَاعِلُونَ |
|---|
| Elmalılı | Dediler ki: "Onun için babasından izin almaya çalışacağız. Her hâlü kârda bunu yapacağz." |
| Y. Ali | They said: "We shall certainly seek to get our wish about him from his father: Indeed we shall do it."
|
| Words | |قالوا - They said,| سنراود - "We will try to get permission| عنه - for him| أباه - (from) his father,| وإنا - and indeed we,| لفاعلون - surely will do."| |
2.
[12:62] | veḳâle lifityânihi-c`alû biḍâ`atehüm fî riḥâlihim le`allehüm ya`rifûnehâ iẕe-nḳalebû ilâ ehlihim le`allehüm yerci`ûn. | وقال لفتيانه اجعلوا بضاعتهم في رحالهم لعلهم يعرفونها إذا انقلبوا إلى أهلهم لعلهم يرجعون
وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُواْ بِضَاعَتَهُمْ فِي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَا إِذَا انقَلَبُواْ إِلَى أَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ |
|---|
| Elmalılı | Yusuf bir taraftan da adamlarına tenbih etti: "Sermayelerini yüklerinin içine koyuverin, belki ailelerinin yanına dönünce farkına varırlar ve belki yine gelirler" dedi. |
| Y. Ali | And (Joseph) told his servants to put their stock-in-trade (with which they had bartered) into their saddle-bags, so they should know it only when they returned to their people, in order that they might come back.
|
| Words | |وقال - And he said| لفتيانه - to his servants,| اجعلوا - "Put| بضاعتهم - their merchandise| في - in| رحالهم - their saddlebags| لعلهم - so that they| يعرفونها - may recognize it| إذا - when| انقلبوا - they go back| إلى - to| أهلهم - their people| لعلهم - so that they may| يرجعون - return."| |
3.
[12:63] | felemmâ race`û ilâ ebîhim ḳâlû yâ ebânâ müni`a minne-lkeylü feersil me`anâ eḫânâ nektel veinnâ lehû leḥâfiżûn. | فلما رجعوا إلى أبيهم قالوا يا أبانا منع منا الكيل فأرسل معنا أخانا نكتل وإنا له لحافظون
فَلَمَّا رَجَعُوا إِلَى أَبِيهِمْ قَالُواْ يَا أَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَأَرْسِلْ مَعَنَا أَخَانَا نَكْتَلْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ |
|---|
| Elmalılı | Böylece dönüp babalarına geldikleri vakit, dediler ki: "Ey babamız! Bizden ölçek menedildi (bize zahire verilmeyecek). Bu kere kardeşimizi de bizimle gönder ki, ölçek alabilelim. Biz onu kesinlikle koruyacağız." |
| Y. Ali | Now when they returned to their father, they said: "O our father! No more measure of grain shall we get (unless we take our brother): So send our brother with us, that we may get our measure; and we will indeed take every care of him."
|
| Words | |فلما - So when| رجعوا - they returned| إلى - to| أبيهم - their father,| قالوا - they said,| يا - O| أبانا - "O our father!| منع - Has been denied| منا - to us| الكيل - the measure,| فأرسل - so send| معنا - with us| أخانا - our brother| نكتل - (that) we will get measure.| وإنا - And indeed, we| له - for him| لحافظون - (will) surely (be) guardians."| |
4.
[12:64] | ḳâle hel âmenüküm `aleyhi illâ kemâ emintüküm `alâ eḫîhi min ḳabl. fellâhü ḫayrun ḥâfiżâ. vehüve erḥamü-rrâḥimîn. | قال هل آمنكم عليه إلا كما أمنتكم على أخيه من قبل فالله خير حافظا وهو أرحم الراحمين
قَالَ هَلْ آمَنُكُمْ عَلَيْهِ إِلاَّ كَمَا أَمِنتُكُمْ عَلَى أَخِيهِ مِن قَبْلُ فَاللّهُ خَيْرٌ حَافِظًا وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ |
|---|
| Elmalılı | Babaları dedi ki: "Ben onu size nasıl emanet ederim? Ya bundan önce kardeşini emanet ettiğimde olan gibi olursa! En hayırlı koruyucu Allah'dır ve O, merhamet edenlerin en merhametlisidir." |
| Y. Ali | He said: "Shall I trust you with him with any result other than when I trusted you with his brother aforetime? But Allah is the best to take care (of him), and He is the Most Merciful of those who show mercy!"
|
| Words | |قال - He said,| هل - "Should| آمنكم - I entrust you| عليه - with him| إلا - except| كما - as| أمنتكم - I entrusted you| على - with| أخيه - his brother| من - before?| قبل - before?| فالله - But Allah| خير - (is) the best| حافظا - Guardian| وهو - and He| أرحم - (is the) Most Merciful| الراحمين - (of) the merciful."| |
5.
[12:65] | velemmâ feteḥû metâ`ahüm vecedû biḍâ`atehüm ruddet ileyhim. ḳâlû yâ ebânâ mâ nebgî. hâẕihî biḍâ`atünâ ruddet ileynâ. venemîru ehlenâ venaḥfeżu eḫânâ venezdâdü keyle be`îr. ẕâlike keylüy yesîr. | ولما فتحوا متاعهم وجدوا بضاعتهم ردت إليهم قالوا يا أبانا ما نبغي هذه بضاعتنا ردت إلينا ونمير أهلنا ونحفظ أخانا ونزداد كيل بعير ذلك كيل يسير
وَلَمَّا فَتَحُواْ مَتَاعَهُمْ وَجَدُواْ بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ إِلَيْهِمْ قَالُواْ يَا أَبَانَا مَا نَبْغِي هَـذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَعِيرٍ ذَلِكَ كَيْلٌ يَسِيرٌ |
|---|
| Elmalılı | Derken yüklerini açtılar ve sermayelerini kendilerine geri verilmiş olarak buldular. Dediler ki: "Ey babamız! Daha ne isteriz? İşte sermayelerimiz de bize iade edilmiş. Bununla yine ailemize zahire alır getiririz, kardeşimizi de koruruz, üstelik biryük daha fazla zahire alırız. Zaten bu aldığımız pek az bir zahiredir." |
| Y. Ali | Then when they opened their baggage, they found their stock-in-trade had been returned to them. They said: "O our father! What (more) can we desire? this our stock-in-trade has been returned to us: so we shall get (more) food for our family; We shall take care of our brother; and add (at the same time) a full camel's load (of grain to our provisions). This is but a small quantity.
|
| Words | |ولما - And when| فتحوا - they opened| متاعهم - their baggage,| وجدوا - they found| بضاعتهم - their merchandise| ردت - returned| إليهم - to them.| قالوا - They said,| يا - O| أبانا - "O our father!| ما - What| نبغي - (could) we desire?| هذه - This| بضاعتنا - (is) our merchandise| ردت - returned| إلينا - to us.| ونمير - And we will get provision| أهلنا - (for) our family,| ونحفظ - and we will protect| أخانا - our brother| ونزداد - and get an increase| كيل - measure| بعير - (of) a camel's (load).| ذلك - That| كيل - (is) a measurement| يسير - easy."| |
6.
[12:66] | ḳâle len ürsilehû me`aküm ḥattâ tü'tûni mevŝiḳam mine-llâhi lete'tünnenî bihî illâ ey yüḥâṭa biküm. felemmâ âtevhü mevŝiḳahüm ḳâle-llâhü `alâ mâ neḳûlü vekîl. | قال لن أرسله معكم حتى تؤتون موثقا من الله لتأتنني به إلا أن يحاط بكم فلما آتوه موثقهم قال الله على ما نقول وكيل
قَالَ لَنْ أُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتَّى تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِّنَ اللّهِ لَتَأْتُنَّنِي بِهِ إِلاَّ أَن يُحَاطَ بِكُمْ فَلَمَّا آتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ |
|---|
| Elmalılı | Babaları dedi ki: "Hepiniz çaresiz kalmadıkça onu bana mutlaka getireceğinize dair Allah'dan bir yemin vermedikçe, onu, kesinlikle sizinle göndermem". Onlar da Allah'a and içerek babalarına söz verince, babaları dedi ki: "Bu söylediklerinize Allah vekildir". |
| Y. Ali | (Jacob) said: "Never will I send him with you until ye swear a solemn oath to me, in Allah's name, that ye will be sure to bring him back to me unless ye are yourselves hemmed in (and made powerless). And when they had sworn their solemn oath, he said: "Over all that we say, be Allah the witness and guardian!"
|
| Words | |قال - He said,| لن - "Never| أرسله - will I send him| معكم - with you| حتى - until| تؤتون - you give to me| موثقا - a promise| من - by| الله - Allah| لتأتنني - that surely you will bring him to me| به - that surely you will bring him to me| إلا - unless| أن - that| يحاط - you are surrounded."| بكم - you are surrounded."| فلما - And when| آتوه - they had given him| موثقهم - their promise,| قال - he said,| الله - "Allah| على - over| ما - what| نقول - we say| وكيل - (is) a Guardian."| |
7.
[12:67] | veḳâle yâ benîye lâ tedḫulû mim bâbiv vâḥidiv vedḫulû min ebvâbim müteferriḳah. vemâ ugnî `anküm mine-llâhi min şey'. ini-lḥukmü illâ lillâh. `aleyhi tevekkelt. ve`aleyhi felyetevekkeli-lmütevekkilûn. | وقال يا بني لا تدخلوا من باب واحد وادخلوا من أبواب متفرقة وما أغني عنكم من الله من شيء إن الحكم إلا لله عليه توكلت وعليه فليتوكل المتوكلون
وَقَالَ يَا بَنِيَّ لاَ تَدْخُلُواْ مِن بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُواْ مِنْ أَبْوَابٍ مُّتَفَرِّقَةٍ وَمَا أُغْنِي عَنكُم مِّنَ اللّهِ مِن شَيْءٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ |
|---|
| Elmalılı | Ve dedi ki: "Ey yavrularım! (şehre) hepiniz bir kapıdan girmeyin de ayrı ayrı kapılardan girin. Gerçi ben ne yapsam, Allah'ın takdirini sizden engelleyemem. Hüküm yalnızca Allah'ındır. Onun için bütün tevekkül edenler O'na tevekkül etmelidirler." |
| Y. Ali | Further he said: "O my sons! enter not all by one gate: enter ye by different gates. Not that I can profit you aught against Allah (with my advice): None can command except Allah: On Him do I put my trust: and let all that trust put their trust on Him."
|
| Words | |وقال - And he said,| يا - O| بني - "O my sons!| لا - (Do) not| تدخلوا - enter| من - from| باب - one gate,| واحد - one gate,| وادخلوا - but enter| من - from| أبواب - gates| متفرقة - different.| وما - And not| أغني - I can avail| عنكم - you| من - against| الله - Allah| من - any| شيء - thing.| إن - Not| الحكم - (is) the decision| إلا - except| لله - with Allah,| عليه - upon Him| توكلت - I put my trust| وعليه - and upon Him,| فليتوكل - let put (their) trust| المتوكلون - the ones who put trust."| |
8.
[12:68] | velemmâ deḫalû min ḥayŝü emerahüm ebûhüm. mâ kâne yugnî `anhüm mine-llâhi min şey'in illâ ḥâceten fî nefsi ya`ḳûbe ḳaḍâhâ. veinnehû leẕû `ilmil limâ `allemnâhü velâkinne ekŝera-nnâsi lâ ya`lemûn. | ولما دخلوا من حيث أمرهم أبوهم ما كان يغني عنهم من الله من شيء إلا حاجة في نفس يعقوب قضاها وإنه لذو علم لما علمناه ولكن أكثر الناس لا يعلمون
وَلَمَّا دَخَلُواْ مِنْ حَيْثُ أَمَرَهُمْ أَبُوهُم مَّا كَانَ يُغْنِي عَنْهُم مِّنَ اللّهِ مِن شَيْءٍ إِلاَّ حَاجَةً فِي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضَاهَا وَإِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِّمَا عَلَّمْنَاهُ وَلَـكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَعْلَمُونَ |
|---|
| Elmalılı | Ne zaman ki, şehre vardılar, o zaman babalarının kendilerine emrettiği şekilde girdiler. (Gerçi bu şekilde girmeleri) onlar hakında Allah'ın takdir ettiği hiçbir şeyi önleyemezdi, bu sadece Yakub'un içinden geçirdiği bir isteğin yerine getirilmesi oldu. Şüphesiz o, ilim sahibiydi, çünkü ona biz öğretmiştik. Fakat insanların çoğu bunu bilmezler. |
| Y. Ali | And when they entered in the manner their father had enjoined, it did not profit them in the least against (the plan of) Allah: It was but a necessity of Jacob's soul, which he discharged. For he was, by our instruction, full of knowledge (and experience): but most men know not.
|
| Words | |ولما - And when| دخلوا - they entered| من - from| حيث - where| أمرهم - ordered them| أبوهم - their father,| ما - not| كان - it| يغني - avail(ed)| عنهم - them| من - against| الله - Allah| من - any| شيء - thing| إلا - but| حاجة - (it was) a need| في - of| نفس - Yaqub's soul,| يعقوب - Yaqub's soul,| قضاها - which he carried out.| وإنه - And indeed, he| لذو - (was) a possessor| علم - (of) knowledge| لما - because| علمناه - We had taught him,| ولكن - but| أكثر - most| الناس - (of) the people| لا - (do) not| يعلمون - know.| |
9.
[12:69] | velemmâ deḫalû `alâ yûsüfe âvâ ileyhi eḫâhü ḳâle innî ene eḫûke felâ tebteis bimâ kânû ya`melûn. | ولما دخلوا على يوسف آوى إليه أخاه قال إني أنا أخوك فلا تبتئس بما كانوا يعملون
وَلَمَّا دَخَلُواْ عَلَى يُوسُفَ آوَى إِلَيْهِ أَخَاهُ قَالَ إِنِّي أَنَاْ أَخُوكَ فَلاَ تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ |
|---|
| Elmalılı | Yusuf'un yanına girdikleri vakit, o, kardeşini (Bünyamin'i) yanında alıkoydu. Dedi ki: "Bilesin, ben, senin kardeşinim! İşte bundan dolayı onların yapacaklarına sakın üzülme!" |
| Y. Ali | Now when they came into Joseph's presence, he received his (full) brother to stay with him. He said (to him): "Behold! I am thy (own) brother; so grieve not at aught of their doings."
|
| Words | |ولما - And when| دخلوا - they entered| على - upon| يوسف - Yusuf,| آوى - he took| إليه - to himself| أخاه - his brother.| قال - He said,| إني - "Indeed, I| أنا - [I] am| أخوك - your brother| فلا - so (do) not| تبتئس - grieve| بما - for what| كانوا - they used (to)| يعملون - do."| |
10.
[12:70] | felemmâ cehhezehüm bicehâzihim ce`ale-ssiḳâyete fî raḥli eḫîhi ŝümme eẕẕene müeẕẕinün eyyetühe-l`îru inneküm lesâriḳûn. | فلما جهزهم بجهازهم جعل السقاية في رحل أخيه ثم أذن مؤذن أيتها العير إنكم لسارقون
فَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِي رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ |
|---|
| Elmalılı | Sonra onların bütün hazırlıklarını görünce, su kabını kardeşinin yükünün içine koydu. Sonra bir tellal şöyle bağırdı: "Hey kervan! Siz hırsızsınız, hırsız!" |
| Y. Ali | At length when he had furnished them forth with provisions (suitable) for them, he put the drinking cup into his brother's saddle-bag. Then shouted out a crier: "O ye (in) the caravan! behold! ye are thieves, without doubt!"
|
| Words | |فلما - So when| جهزهم - he had furnished them| بجهازهم - with their supplies,| جعل - he put| السقاية - the drinking cup| في - in| رحل - the bag| أخيه - (of) his brother.| ثم - Then| أذن - called out| مؤذن - an announcer| أيتها - "O you| العير - (in) the caravan!| إنكم - Indeed, you| لسارقون - surely (are) thieves."| |
11.
[12:71] | ḳâlû veaḳbelû `aleyhim mâẕâ tefḳidûn. | قالوا وأقبلوا عليهم ماذا تفقدون
قَالُواْ وَأَقْبَلُواْ عَلَيْهِم مَّاذَا تَفْقِدُونَ |
|---|
| Elmalılı | Bunlara döndüler de dediler ki: "Ne arıyorsunuz? |
| Y. Ali | They said, turning towards them: "What is it that ye miss?"
|
| Words | |قالوا - They said| وأقبلوا - turning towards| عليهم - them,| ماذا - "What (is it)| تفقدون - you miss?"| |
12.
[12:72] | ḳâlû nefḳidü ṣuvâ`a-lmeliki velimen câe bihî ḥimlü be`îriv veenâ bihî za`îm. | قالوا نفقد صواع الملك ولمن جاء به حمل بعير وأنا به زعيم
قَالُواْ نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَن جَاءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَأَنَاْ بِهِ زَعِيمٌ |
|---|
| Elmalılı | Onlar da dediler ki: "Hükümdarın su kabını arıyoruz. Onu bulup getirene bir yük zahire var. Üstelik o tas bana zimmetlidir". |
| Y. Ali | They said: "We miss the great beaker of the king; for him who produces it, is (the reward of) a camel load; I will be bound by it."
|
| Words | |قالوا - They said,| نفقد - "We are missing| صواع - (the) cup| الملك - (of) the king.| ولمن - And for (one) who| جاء - brings| به - it,| حمل - (is) a load| بعير - (of) a camel,| وأنا - and I| به - for it| زعيم - (is) responsible."| |
13.
[12:73] | ḳâlû tellâhi leḳad `alimtüm mâ ci'nâ linüfside fi-l'arḍi vemâ künnâ sâriḳîn. | قالوا تالله لقد علمتم ما جئنا لنفسد في الأرض وما كنا سارقين
قَالُواْ تَاللّهِ لَقَدْ عَلِمْتُم مَّا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْأَرْضِ وَمَا كُنَّا سَارِقِينَ |
|---|
| Elmalılı | "Allah'a yemin ederiz ki," dediler, "Muhakkak siz de anlamışsınızdır ya, biz buraya fesat çıkarmak için gelmedik. Biz hırsız da değiliz." |
| Y. Ali | (The brothers) said: "By Allah! well ye know that we came not to make mischief in the land, and we are no thieves!"
|
| Words | |قالوا - They said,| تالله - "By Allah| لقد - certainly| علمتم - you know,| ما - not| جئنا - we came| لنفسد - that we cause corruption| في - in| الأرض - the land,| وما - and not| كنا - we are| سارقين - thieves."| |
14.
[12:74] | ḳâlû femâ cezâühû in küntüm kâẕibîn. | قالوا فما جزاؤه إن كنتم كاذبين
قَالُواْ فَمَا جَزَآؤُهُ إِن كُنتُمْ كَاذِبِينَ |
|---|
| Elmalılı | "Peki yalancı çıkarsanız onun (hırsızlık edenin) cezası nedir?" dediler. |
| Y. Ali | (The Egyptians) said: "What then shall be the penalty of this, if ye are (proved) to have lied?"
|
| Words | |قالوا - They said,| فما - "Then what| جزاؤه - (will be the) recompense (of) it| إن - if| كنتم - you are| كاذبين - liars."| |
15.
[12:75] | ḳâlû cezâühû mev vucide fî raḥlihî fehüve cezâüh. keẕâlike neczi-żżâlimîn. | قالوا جزاؤه من وجد في رحله فهو جزاؤه كذلك نجزي الظالمين
قَالُواْ جَزَآؤُهُ مَن وُجِدَ فِي رَحْلِهِ فَهُوَ جَزَاؤُهُ كَذَلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ |
|---|
| Elmalılı | "Kimin yükünde çıkarsa, o kendisi onun cezasıdır. Biz zalimlere işte böyle ceza veririz." |
| Y. Ali | They said: "The penalty should be that he in whose saddle-bag it is found, should be held (as bondman) to atone for the (crime). Thus it is we punish the wrong-doers!"
|
| Words | |قالوا - They said,| جزاؤه - "Its recompense| من - (is that one) who,| وجد - it is found| في - in| رحله - his bag,| فهو - then he| جزاؤه - (will be) his recompense.| كذلك - Thus| نجزي - (do) we recompense| الظالمين - the wrongdoers."| |
16.
[12:76] | febedee biev`iyetihim ḳable vi`âi eḫîhi ŝümme-staḫracehâ miv vi`âi eḫîh. keẕâlike kidnâ liyûsüf. mâ kâne liye'ḫuẕe eḫâhü fî dîni-lmeliki illâ ey yeşâe-llâh. nerfe`u deracâtim men neşâ'. vefevḳa külli ẕî `ilmin `alîm. | فبدأ بأوعيتهم قبل وعاء أخيه ثم استخرجها من وعاء أخيه كذلك كدنا ليوسف ما كان ليأخذ أخاه في دين الملك إلا أن يشاء الله نرفع درجات من نشاء وفوق كل ذي علم عليم
فَبَدَأَ بِأَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَاءِ أَخِيهِ ثُمَّ اسْتَخْرَجَهَا مِن وِعَاءِ أَخِيهِ كَذَلِكَ كِدْنَا لِيُوسُفَ مَا كَانَ لِيَأْخُذَ أَخَاهُ فِي دِينِ الْمَلِكِ إِلاَّ أَن يَشَاءَ اللّهُ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مِّن نَّشَاءُ وَفَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ |
|---|
| Elmalılı | Bunun üzerine Yusuf, kardeşinin eşyalarından önce onların eşyalarını aramaya başladı. Sonra su kabını kardeşinin yükünün içinden çıkardı. İşte Yusuf'a biz böyle bir oyun öğrettik. Melikin kanunlarına göre, kardeşini alıkoymasına imkan yoktu. Ancak Allah dilerse o başka. Biz dilediğimizi derecelerle yükseltiriz. Ve her bilgi sahibinin üstünde bir başka bilen vardır. |
| Y. Ali | So he began (the search) with their baggage, before (he came to) the baggage of his brother: at length he brought it out of his brother's baggage. Thus did We plan for Joseph. He could not take his brother by the law of the king except that Allah willed it (so). We raise to degrees (of wisdom) whom We please: but over all endued with knowledge is one, the All-Knowing.
|
| Words | |فبدأ - So he began| بأوعيتهم - with their bags| قبل - before| وعاء - (the) bag| أخيه - (of) his brother;| ثم - then| استخرجها - he brought it out| من - from| وعاء - (the) bag| أخيه - (of) his brother.| كذلك - Thus| كدنا - (did) We plan| ليوسف - for Yusuf.| ما - He could not| كان - He could not| ليأخذ - take| أخاه - his brother| في - by| دين - the law| الملك - (of) the king,| إلا - except| أن - that| يشاء - Allah willed.| الله - Allah willed.| نرفع - We raise| درجات - (in) degrees| من - whom| نشاء - We will,| وفوق - but over| كل - every| ذي - possessor| علم - (of) knowledge| عليم - (is) the All-Knower.| |
17.
[12:77] | ḳâlû iy yesriḳ feḳad seraḳa eḫul lehû min ḳabl. feeserrahâ yûsüfü fî nefsihî velem yübdihâ lehüm ḳâle entüm şerrum mekânâ. vellâhü a`lemü bimâ teṣifûn. | قالوا إن يسرق فقد سرق أخ له من قبل فأسرها يوسف في نفسه ولم يبدها لهم قال أنتم شر مكانا والله أعلم بما تصفون
قَالُواْ إِن يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ أَخٌ لَّهُ مِن قَبْلُ فَأَسَرَّهَا يُوسُفُ فِي نَفْسِهِ وَلَمْ يُبْدِهَا لَهُمْ قَالَ أَنتُمْ شَرٌّ مَّكَانًا وَاللّهُ أَعْلَمْ بِمَا تَصِفُونَ |
|---|
| Elmalılı | Dediler ki: "Eğer o çalmışsa, daha önce bunun kardeşi de çalmıştı". O vakit Yusuf bunu içine attı, onlara hiç belli etmeden: "Siz çok fena bir mevkidesiniz, ne sıfat verdiğinizi Allah çok iyi biliyor" dedi. |
| Y. Ali | They said: "If he steals, there was a brother of his who did steal before (him)." But these things did Joseph keep locked in his heart, revealing not the secrets to them. He (simply) said (to himself): "Ye are the worse situated; and Allah knoweth best the truth of what ye assert!"
|
| Words | |قالوا - They said,| إن - "If| يسرق - he steals -| فقد - then verily| سرق - stole| أخ - a brother| له - of his| من - before."| قبل - before."| فأسرها - But Yusuf kept it secret| يوسف - But Yusuf kept it secret| في - within| نفسه - himself,| ولم - and (did) not| يبدها - reveal it| لهم - to them.| قال - He said,| أنتم - "You| شر - (are the) worse| مكانا - (in) position,| والله - and Allah| أعلم - knows best| بما - of what| تصفون - you describe."| |
18.
[12:78] | ḳâlû yâ eyyühe-l`azîzü inne lehû eben şeyḫan kebîran feḫuẕ eḥadenâ mekâneh. innâ nerâke mine-lmuḥsinîn. | قالوا يا أيها العزيز إن له أبا شيخا كبيرا فخذ أحدنا مكانه إنا نراك من المحسنين
قَالُواْ يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَبًا شَيْخًا كَبِيرًا فَخُذْ أَحَدَنَا مَكَانَهُ إِنَّا نَرَاكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ |
|---|
| Elmalılı | Dediler ki: "Ey vezir! Emin ol ki, bunun çok yaşlı bir babası var. Onun için yerine birimizi al. Gerçekten de biz seni iyilik edenlerden görüyoruz." |
| Y. Ali | They said: "O exalted one! Behold! he has a father, aged and venerable, (who will grieve for him); so take one of us in his place; for we see that thou art (gracious) in doing good."
|
| Words | |قالوا - They said,| يا - O| أيها - "O| العزيز - Aziz!| إن - Indeed,| له - he has| أبا - a father| شيخا - old| كبيرا - [great],| فخذ - so take| أحدنا - one of us| مكانه - (in) his place.| إنا - Indeed, we| نراك - [we] see you| من - of| المحسنين - the good-doers."| |
19.
[12:79] | ḳâle me`âẕe-llâhi en ne'ḫuẕe illâ mev vecednâ metâ`anâ `indehû innâ iẕel leżâlimûn. | قال معاذ الله أن نأخذ إلا من وجدنا متاعنا عنده إنا إذا لظالمون
قَالَ مَعَاذَ اللّهِ أَن نَّأْخُذَ إِلاَّ مَن وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِندَهُ إِنَّـآ إِذًا لَّظَالِمُونَ |
|---|
| Elmalılı | O dedi ki: "Eşyamızı yanında bulduğumuzdan başkasını tutuklamaktan Allah korusun. Çünkü öyle yaparsak zalimlerden oluruz." |
| Y. Ali | He said: "Allah forbid that we take other than him with whom we found our property: indeed (if we did so), we should be acting wrongfully.
|
| Words | |قال - He said,| معاذ - "Allah forbid| الله - "Allah forbid| أن - that| نأخذ - we take| إلا - except| من - (one) who,| وجدنا - we found| متاعنا - our possession| عنده - with him.| إنا - Indeed, we| إذا - then| لظالمون - surely (would be) wrongdoers."| |
20.
[12:80] | felemme-stey'esû minhü ḫaleṣû neciyyâ. ḳâle kebîruhüm elem ta`lemû enne ebâküm ḳad eḫaẕe `aleyküm mevŝiḳam mine-llâhi vemin ḳablü mâ ferraṭtüm fî yûsüf. felen ebraḥa-l'arḍa ḥattâ ye'ẕene lî ebî ev yaḥküme-llâhü lî. vehüve ḫayru-lḥâkimîn. | فلما استيأسوا منه خلصوا نجيا قال كبيرهم ألم تعلموا أن أباكم قد أخذ عليكم موثقا من الله ومن قبل ما فرطتم في يوسف فلن أبرح الأرض حتى يأذن لي أبي أو يحكم الله لي وهو خير الحاكمين
فَلَمَّا اسْتَيْأَسُواْ مِنْهُ خَلَصُواْ نَجِيًّا قَالَ كَبِيرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُواْ أَنَّ أَبَاكُمْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُم مَّوْثِقًا مِّنَ اللّهِ وَمِن قَبْلُ مَا فَرَّطتُمْ فِي يُوسُفَ فَلَنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّىَ يَأْذَنَ لِي أَبِي أَوْ يَحْكُمَ اللّهُ لِي وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ |
|---|
| Elmalılı | Ne zaman ki, onlar, onu kurtarmaktan ümit kestiler, o zaman fısıldaşarak oradan uzaklaştılar. Büyükleri dedi ki: "Babanızın sizden Allah adına ahit aldığını ve daha önce Yusuf konusunda ettiğiniz kusuru bilmiyor musunuz? Babam bana izin verinceye veya Allah hakkımda bir hüküm verinceye kadar ben artık burdan ayrılmam. Allah, hüküm verenlerin en hayırlısıdır." |
| Y. Ali | Now when they saw no hope of his (yielding), they held a conference in private. The leader among them said: "Know ye not that your father did take an oath from you in Allah's name, and how, before this, ye did fail in your duty with Joseph? Therefore will I not leave this land until my father permits me, or Allah commands me; and He is the best to command.
|
| Words | |فلما - So when| استيأسوا - they despaired| منه - of him,| خلصوا - they secluded themselves| نجيا - (in) private consultation.| قال - Said| كبيرهم - the eldest among them,| ألم - "Do not| تعلموا - you know| أن - that| أباكم - your father,| قد - has taken| أخذ - has taken| عليكم - upon you| موثقا - a promise| من - by| الله - Allah,| ومن - and before| قبل - and before| ما - that| فرطتم - you failed| في - concerning| يوسف - Yusuf?| فلن - So never| أبرح - will I leave| الأرض - the land| حتى - until| يأذن - permits| لي - me| أبي - my father| أو - or| يحكم - Allah decides| الله - Allah decides| لي - for me,| وهو - and He| خير - (is) the Best| الحاكمين - (of) the judges.| |
21.
[12:81] | irci`û ilâ ebîküm feḳûlû yâ ebânâ inne-bneke seraḳ. vemâ şehidnâ illâ bimâ `alimnâ vemâ künnâ lilgaybi ḥâfiżîn. | ارجعوا إلى أبيكم فقولوا يا أبانا إن ابنك سرق وما شهدنا إلا بما علمنا وما كنا للغيب حافظين
ارْجِعُواْ إِلَى أَبِيكُمْ فَقُولُواْ يَا أَبَانَا إِنَّ ابْنَكَ سَرَقَ وَمَا شَهِدْنَا إِلاَّ بِمَا عَلِمْنَا وَمَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَافِظِينَ |
|---|
| Elmalılı | "Siz dönün de babanıza deyin ki: Ey babamız! İnan ki, oğlun hırsızlık yaptı. Biz ancak bildiğimize şahitlik ediyoruz. Yoksa gaybın bekçileri değiliz." |
| Y. Ali | "Turn ye back to your father, and say, 'O our father! behold! thy son committed theft! we bear witness only to what we know, and we could not well guard against the unseen!
|
| Words | |ارجعوا - Return| إلى - to| أبيكم - your father| فقولوا - and say,| يا - O| أبانا - 'O our father!| إن - Indeed,| ابنك - your son| سرق - has stolen,| وما - and not| شهدنا - we testify| إلا - except| بما - of what| علمنا - we knew.| وما - And not| كنا - we were| للغيب - of the unseen| حافظين - guardians.| |
22.
[12:82] | ves'eli-lḳaryete-lletî künnâ fîhâ vel`îra-lletî aḳbelnâ fîhâ. veinnâ leṣâdiḳûn. | واسأل القرية التي كنا فيها والعير التي أقبلنا فيها وإنا لصادقون
وَاسْأَلِ الْقَرْيَةَ الَّتِي كُنَّا فِيهَا وَالْعِيْرَ الَّتِي أَقْبَلْنَا فِيهَا وَإِنَّا لَصَادِقُونَ |
|---|
| Elmalılı | "Hem orada bulunduğumuz şehir halkına, hem içinde bulunduğumuz kervana sor. Ve emin ol ki, biz kesinlikle doğru söylüyoruz." |
| Y. Ali | "'Ask at the town where we have been and the caravan in which we returned, and (you will find) we are indeed telling the truth.'"
|
| Words | |واسأل - And ask| القرية - the town| التي - where| كنا - we were| فيها - [in it],| والعير - and the caravan| التي - which| أقبلنا - we returned| فيها - [in it].| وإنا - And indeed, we| لصادقون - surely (are) truthful.'"| |
23.
[12:83] | ḳâle bel sevvelet leküm enfüsüküm emrâ. feṣabrun cemîl. `asa-llâhü ey ye'tiyenî bihim cemî`â. innehû hüve-l`alîmü-lḥakîm. | قال بل سولت لكم أنفسكم أمرا فصبر جميل عسى الله أن يأتيني بهم جميعا إنه هو العليم الحكيم
قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنفُسُكُمْ أَمْرًا فَصَبْرٌ جَمِيلٌ عَسَى اللّهُ أَن يَأْتِيَنِي بِهِمْ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ |
|---|
| Elmalılı | Babaları dedi ki: "Hayır, sizi nefisleriniz altadıp bir işe sürüklemiş. Artık bana güzel güzel sabretmek düşüyor. Belki Allah hepsini birden bana geri getirir. Çünkü O, her şeyi bilir, hüküm ve hikmet sahibidir." |
| Y. Ali | Jacob said: "Nay, but ye have yourselves contrived a story (good enough) for you. So patience is most fitting (for me). Maybe Allah will bring them (back) all to me (in the end). For He is indeed full of knowledge and wisdom."
|
| Words | |قال - He said,| بل - "Nay,| سولت - have enticed| لكم - you| أنفسكم - your souls| أمرا - something,| فصبر - so patience| جميل - (is) beautiful.| عسى - Perhaps| الله - Allah,| أن - will bring them to me| يأتيني - will bring them to me| بهم - will bring them to me| جميعا - all.| إنه - Indeed, He| هو - He| العليم - (is) the All-Knower,| الحكيم - All-Wise."| |
24.
[12:84] | vetevellâ `anhüm veḳâle yâ esefâ `alâ yûsüfe vebyeḍḍat `aynâhü mine-lḥuzni fehüve keżîm. | وتولى عنهم وقال يا أسفى على يوسف وابيضت عيناه من الحزن فهو كظيم
وَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا أَسَفَى عَلَى يُوسُفَ وَابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيمٌ |
|---|
| Elmalılı | Ve onlardan yüz çevirdi de: "Ey Yusuf'un ateşi, yetti artık, yetti!" dedi. Ve üzüntüden gözlerine ak düştü. Artık yutkunuyor da yutkunuyordu. |
| Y. Ali | And he turned away from them, and said: "How great is my grief for Joseph!" And his eyes became white with sorrow, and he fell into silent melancholy.
|
| Words | |وتولى - And he turned away| عنهم - from them| وقال - and said,| يا - O| أسفى - "Alas, my grief| على - over| يوسف - Yusuf!"| وابيضت - And became white| عيناه - his eyes| من - from| الحزن - the grief,| فهو - and he (was)| كظيم - a suppressor.| |
25.
[12:85] | ḳâlû tellâhi tefteü teẕküru yûsüfe ḥattâ tekûne ḥaraḍan ev tekûne mine-lhâlikîn. | قالوا تالله تفتأ تذكر يوسف حتى تكون حرضا أو تكون من الهالكين
قَالُواْ تَاللهِ تَفْتَأُ تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتَّى تَكُونَ حَرَضًا أَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِكِينَ |
|---|
| Elmalılı | Dediler ki: "Hâlâ Yusuf'u sayıklayıp duruyorsun. Allah'a yemin ederiz ki, sonunda eriyip gideceksin, tükenip helak olacaksın. Hayret doğrusu!" |
| Y. Ali | They said: "By Allah! (never) wilt thou cease to remember Joseph until thou reach the last extremity of illness, or until thou die!"
|
| Words | |قالوا - They said,| تالله - "By Allah,| تفتأ - you will not cease| تذكر - remembering| يوسف - Yusuf| حتى - until| تكون - you become| حرضا - fatally ill| أو - or| تكون - become| من - of| الهالكين - those who perish."| |
26.
[12:86] | ḳâle innemâ eşkû beŝŝî veḥuznî ile-llâhi vea`lemü mine-llâhi mâ lâ ta`lemûn. | قال إنما أشكو بثي وحزني إلى الله وأعلم من الله ما لا تعلمون
قَالَ إِنَّمَا أَشْكُو بَثِّي وَحُزْنِي إِلَى اللّهِ وَأَعْلَمُ مِنَ اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ |
|---|
| Elmalılı | Dedi ki: "Ben hüznümü, kederimi ancak Allah'a şikayet ederim ve Allah tarafından sizin bilmediğiniz şeyleri de bilirim." |
| Y. Ali | He said: "I only complain of my distraction and anguish to Allah, and I know from Allah that which ye know not...
|
| Words | |قال - He said,| إنما - "Only| أشكو - I complain| بثي - (of) my suffering| وحزني - and my grief| إلى - to| الله - Allah,| وأعلم - and I know| من - from| الله - Allah| ما - what| لا - not| تعلمون - you know.| |
27.
[12:87] | yâ benîye-ẕhebû feteḥassesû miy yûsüfe veeḫîhi velâ tey'esû mir ravḥi-llâh. innehû lâ yey'esü mir ravḥi-llâhi ille-lḳavmü-lkâfirûn. | يا بني اذهبوا فتحسسوا من يوسف وأخيه ولا تيأسوا من روح الله إنه لا ييأس من روح الله إلا القوم الكافرون
يَا بَنِيَّ اذْهَبُواْ فَتَحَسَّسُواْ مِن يُوسُفَ وَأَخِيهِ وَلاَ تَيْأَسُواْ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِنَّهُ لاَ يَيْأَسُ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ |
|---|
| Elmalılı | "Ey oğullarım, gidin, Yusuf'u ve kardeşini araştırın. Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin; zira kâfir kavimden başkası Allah'ın rahmetinden ümit kesmez." |
| Y. Ali | "O my sons! go ye and enquire about Joseph and his brother, and never give up hope of Allah's Soothing Mercy: truly no one despairs of Allah's Soothing Mercy, except those who have no faith."
|
| Words | |يا - O| بني - O my sons!| اذهبوا - Go| فتحسسوا - and inquire| من - about| يوسف - Yusuf| وأخيه - and his brother,| ولا - and not| تيأسوا - despair| من - of| روح - (the) Mercy of Allah.| الله - (the) Mercy of Allah.| إنه - Indeed,| لا - none| ييأس - despairs| من - of| روح - (the) Mercy of Allah| الله - (the) Mercy of Allah| إلا - except| القوم - the people| الكافرون - the disbelievers."| |
28.
[12:88] | felemmâ deḫalû `aleyhi ḳâlû yâ eyyühe-l`azîzü messenâ veehlene-ḍḍurru veci'nâ bibiḍâ`atim müzcâtin feevfi lene-lkeyle veteṣaddaḳ `aleynâ. inne-llâhe yeczi-lmüteṣaddiḳîn. | فلما دخلوا عليه قالوا يا أيها العزيز مسنا وأهلنا الضر وجئنا ببضاعة مزجاة فأوف لنا الكيل وتصدق علينا إن الله يجزي المتصدقين
فَلَمَّا دَخَلُواْ عَلَيْهِ قَالُواْ يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَآ إِنَّ اللّهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ |
|---|
| Elmalılı | Sonra (Mısır'a gidip) onun huzuruna girince, dediler ki: "Ey şanlı vezir! Biz ve çoluk çocuğumuz sıkıntı içindeyiz. Pek az bir sermaye ile geldik. Sen bize yine ölçek (zahire) ver, ayrıca sadaka da ihsan eyle. Çünkü Allah sadaka verenleri muhakkak mükafatlandırır." |
| Y. Ali | Then, when they came (back) into (Joseph's) presence they said: "O exalted one! distress has seized us and our family: we have (now) brought but scanty capital: so pay us full measure, (we pray thee), and treat it as charity to us: for Allah doth reward the charitable."
|
| Words | |فلما - So when| دخلوا - they entered| عليه - upon him| قالوا - they said,| يا - O| أيها - "O Aziz!| العزيز - "O Aziz!| مسنا - Has touched us| وأهلنا - and our family| الضر - the adversity,| وجئنا - and we have come| ببضاعة - with goods| مزجاة - (of) little value,| فأوف - but pay (in) full| لنا - to us| الكيل - the measure| وتصدق - and be charitable| علينا - to us.| إن - Indeed,| الله - Allah| يجزي - rewards| المتصدقين - the charitable."| |
29.
[12:89] | ḳâle hel `alimtüm mâ fe`altüm biyûsüfe veeḫîhi iẕ entüm câhilûn. | قال هل علمتم ما فعلتم بيوسف وأخيه إذ أنتم جاهلون
قَالَ هَلْ عَلِمْتُم مَّا فَعَلْتُم بِيُوسُفَ وَأَخِيهِ إِذْ أَنتُمْ جَاهِلُونَ |
|---|
| Elmalılı | O dedi ki: "Siz cahilliğinizde Yusuf'a ve kardeşine ne yaptığınızı biliyor musunuz?" |
| Y. Ali | He said: "Know ye how ye dealt with Joseph and his brother, not knowing (what ye were doing)?"
|
| Words | |قال - He said,| هل - "Do| علمتم - you know| ما - what| فعلتم - you did| بيوسف - with Yusuf| وأخيه - and his brother,| إذ - when| أنتم - you were| جاهلون - ignorant?"| |
30.
[12:90] | ḳâlû einneke leente yûsüf. ḳâle ene yûsüfü vehâẕâ eḫî. ḳad menne-llâhü `aleynâ. innehû mey yetteḳi veyaṣbir feinne-llâhe lâ yüḍî`u ecra-lmuḥsinîn. | قالوا أإنك لأنت يوسف قال أنا يوسف وهذا أخي قد من الله علينا إنه من يتق ويصبر فإن الله لا يضيع أجر المحسنين
قَالُواْ أَإِنَّكَ لَأَنتَ يُوسُفُ قَالَ أَنَاْ يُوسُفُ وَهَـذَا أَخِي قَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَيْنَا إِنَّهُ مَن يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لاَ يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ |
|---|
| Elmalılı | Onlar "Yoksa sen, sahiden Yusuf musun?" dediler. O da "Ben Yusuf'um, bu da kardeşim" dedi, "Doğrusu Allah, bizi, lutfuyla nimetlendirdi. Gerçekten de kim Allah'dan korkar ve sabrederse, Allah, muhakkak ki, güzel işler yapanların mükafatını zayi etmez." |
| Y. Ali | They said: "Art thou indeed Joseph?" He said, "I am Joseph, and this is my brother: Allah has indeed been gracious to us (all): behold, he that is righteous and patient,- never will Allah suffer the reward to be lost, of those who do right."
|
| Words | |قالوا - They said,| أإنك - "Are you indeed,| لأنت - surely you,| يوسف - Yusuf?"| قال - He said,| أنا - "I am| يوسف - Yusuf| وهذا - and this| أخي - (is) my brother.| قد - Indeed,| من - Allah has been gracious| الله - Allah has been gracious| علينا - to us.| إنه - Indeed, he| من - who| يتق - fears Allah| ويصبر - and (is) patient,| فإن - then indeed,| الله - Allah| لا - (does) not| يضيع - let go waste| أجر - (the) reward| المحسنين - (of) the good-doers."| |
